Ze waren hier thuis

Vorige week zijn er drie kinderen die al meer dan acht jaar in Nederland wonen – ácht jaar – het land uitgezet. Isaac (16), Sarah (11) en Rejoyce (7). De jongste is hier geboren. Zij heeft hier haar eerste stapjes gezet, eerste woordjes gesproken, eerste hapjes gegeten, vriendjes gemaakt, leren lezen, leren schrijven. Zo, hup, ‘s nachts van hun bed gelicht. Eerst twee weken in een detentiecentrum. Alsof het criminelen zijn. Daar zit je dan, als kind opgesloten achter een hek. Vervolgens in een vliegtuig naar Nigeria gezet. Zo’n blauwe, van KLM. Wat zou hun begeleider hebben gezegd? Tot nooit meer ziens en fijne reis, of zo.

Hoe zou hun vlucht zijn gegaan? ‘ U kunt tijdens de vlucht altijd om een extra snack of drankje vragen!’, lees ik op de website van KLM. En ook: ‘Voor kinderen van 2 jaar en ouder is het avondeten een ware traktatie! Reserveer minimaal 24 uur voor vertrek een maaltijdbox om er zeker van te zijn dat ze een heerlijke maaltijd krijgen.’ Ik betwijfel of ze überhaupt trek hadden.

Het is – voor zover bekend – voor het eerst sinds de afschaffing van het Kinderpardon dat gewortelde kinderen het land uit zijn gezet. Het Kinderpardon werd in 2013 in het leven geroepen. Het idee erachter was dat kinderen die al langer dan vijf jaar in Nederland op een aanvraag wachtten, hier al zo thuis zijn, zo ‘geworteld’, dat een uitzetting inhumaan is.

Nou is van die ‘humaniteit’ onder de huidige minister Faber weinig meer over. Op zich niks nieuws. Naar Nigeria dus. In de Volkskrant van dit weekend een uitgebreide reportage over Nigeria (toeval?). Mensen gaan daar nog steeds gebukt gaan onder de zwaarste economische crisis in decennia. De kop: “In Nigeria voelt iedereen zich langzamerhand een bedelaar”. In de bijbehorende podcast hoor ik dat Nigeria wordt geteisterd door een ontvoeringsgolf. Vooral kinderen zijn hiervan het slachtoffer. Veel ouders halen daarom hun kinderen van school.

Terug naar Nederland, want ook hier is naar school gaan voor gevluchte kinderen geen vanzelfsprekendheid. Dat wordt ze schier onmogelijk gemaakt. In NRC luidt Gerben Houwer, directeur van ISK-school Ithaka, de noodklok. Docenten zetten zich met hart en ziel in om deze kinderen goed onderwijs te geven, maar dat is amper te doen door het asielbeleid waarin kinderen steeds maar weer naar nieuwe asielzoekerscentra worden verhuisd. Ik lees een blog van een leerkracht op Facebook. Dit jaar zijn er al zeven kinderen uit haar klas vertrokken. Soms vanwege positief nieuws zoals een verblijfsvergunning of toewijzing van een woning. Maar vaker vanwege een uitzetting, detentie of gedwongen verhuizing. De mentale impact is enorm.

Een groepje medemensen verzamelden zich afgelopen week voor de hekken van het detentiecentrum in Zeist om hun steun uit te spreken. Door een dictafoon scandeerden ze de namen van de kinderen en hun moeder. Eén voor één. Isaac, Sarah, Rejoyce en Lydia. Ze riepen ‘ze zijn hier thuis’.

Eén woord maakt het verschil. Nu is het ‘ze waren hier thuis’.